De flessenwaterindex

'Where you from?'

'The Netherlands'

'Ah, Nederland! My family live in Eindhoven!'

De man, dertiger, petje achterstevoren op zijn hoofd, nodigt ons uit zijn winkel binnen te komen. Hij stelt zich voor als Hamza, en verkoopt allerlei soorten kruidenthee, in bakken waar je zelf uit kunt scheppen. En allerlei Marokkaanse zepen en parfum. Op de meeste producten staan keurig netjes prijzen: 1dh per gram. 'Ik ga jullie niet dwingen iets te kopen', bezweert hij. 'Dit is Marokkaanse gastvrijheid' en we krijgen een glaasje thee. We zijn op onze hoede, want voor niets komt alleen de zon op en als je iets koopt, is de prijs in het begin altijd veel te hoog.

Hamza houdt woord. Hij probeert ons niets aan te smeren. Hij vertelt over zijn familie, kent een paar woorden Nederlands. Hij lijkt oprecht enthousiast over de verschillende soorten zeep ('chanel no. 5, Moroccan style') en wrijft ze over onze armen. Binnen een paar minuten ruiken we naar parfumerie. Hij geeft ons een aardewerken eeltverwijderaar en een stuk keramiek dat een rode kleurstof afgeeft als je erover wrijft, te gebruiken als lippenstift. 'We are friends. My family live in Netherlands', herhaalt hij nog eens. Hamza zwaait ons uit met een 'doei, dank je wel'.

Iedereen hier heeft namelijk iets te verkopen, al heeft niets een vaste prijs. 10 Marokkanse dirham is ongeveer 92 cent, maar het vergt wat ervaring om erachter te komen wat je daarvoor koopt. Een fles water kost 8dh bij een straatstalletje (5dh bij een schaarse supermarkt), een tajine (Marokkaans stoofpotje) zo'n 10 flessen water (70-120dh), een taxiritje van 10 minuten anderhalve fles (12dh), de stadsbus een halve fles (4dh). En voor een museum ben je het equivalent van 12 flessen water kwijt (100dh als buitenlander; een Marokkaan betaalt 30dh). Muntthee op een niet-idyllisch terras temidden van de Marokkanen kost iets meer dan een fles water (10dh), en op een toeristische plek het dubbele.

Zo'n toeristische plek in Marrakesh is de Djeema el Fna, het centrale plein. Er komen ook veel locals. Muzikanten en acrobaten vertonen er hun kunsten, aapjes in voetbalshirts maken op verzoek salto's en vrouwen maken hennatekeningen op je arm. En er zijn tientallen sapverkopers (10-15dh) en eetstalletjes. Mannen nodigen je uit vooral bij hun eetstalletje te komen eten, voor ongeveer het bedrag van 10 flessen water. Bij de stalletjes aan de rand zit het vol toeristen.

Vandaag zijn we op zoek naar stalletje nummer 66, een tip uit de Lonely Planet. Het duurt even voor we het gevonden hebben, in het hart van het plein. Geen proppers met menukaarten in 5 talen, geen enorm uithangbord. Er zitten alleen Marokkaanse mannen, geen toerist te bekennen. Ze doen hier maar 1 ding: broodjes met ei, aardappelpuree en scherpe saus, en enkele varianten daarop. De menukaart is vrijwel geheel in het Arabisch, behalve de sandwich grand/petit voor 9 of 7dh. Inclusief thee zijn we 20dh kwijt. 2,5 fles water.

De flessenwaterindex blijkt niet altijd nuttig.Waar een bezienswaardigheid standaard 12 flessen water (100dh) kost, betalen we voor de synagoge merkwaardig genoeg maar iets meer dan 1 fles water (10dh). De waar van Hamza, waar we 's middags terugkeren omdat de zeep wel erg lekker rook en thee wel een leuk souvenir is, valt ver buiten iedere flessenwatervergelijking. Er gaat weliswaar wat van de prijs af en we krijgen een extra stuk zeep, maar we zijn alsnog geflest. Zeker in Marrakesh schijnt dat onvermijdelijk te zijn, en een keer de fout in gaan hoort er dan een beetje bij