Quod licet Iovi

Of we het terrein van het koninklijk paleis in Rabat op mogen. We krijgen het verzoek het te vragen bij de volgende toegangspoort. Daar aangekomen worden we een gebouw in gewenkt. Er is een loket en een wachtkamer. We leveren ons paspoort in bij het loket en gaan zitten. In de ruimte naast de wachtruimte zit een man in uniform aan een houten bureau luidruchtig te bellen. Na een paar minuten krijgen we ons paspoort terug en mogen we door. Er valt niet per se veel te zien: een soort half openbaar park met een groot grasveld vol ooievaars, een grote weg er doorheen. Maar het voelt wel bijzonder. Iedere 100m staat een bewaker die ons de goede kant op dirigeert. Wel langs de moskee, niet erin - voor niet-moslims zijn moskeeën verboden terrein. Wel foto's maken van het paleis, maar niet van te dichtbij. We worden goed in de gaten gehouden.

En dat geldt overal. Bij ieder hotel moeten we een formulier invullen met paspoortgegevens, waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan. Desgevraagd vertelt een hotelwaard dat ieder hotel die gegevens in een centraal systeem invoert. Mocht er dan onderweg iets gebeuren, dan weten ze waar ze moeten zoeken. Ze zijn zuinig op hun toeristen.

Ook de politie is erg vriendelijk. Onderweg zijn er regelmatig controles. Meestal wuiven ze ons door en controleren ze allern af en toe een Marokkaan. Zolang je je houdt aan de maximumsnelheid, leggen ze je als rood-blonde Europeaan geen strobreed in de weg. Rijd je te hard, dan is er geen discussie mogelijk en mag je ter plekke contant afrekenen, horen we van een Frans stel.

Er is wel meer wat wij wel mogen, maar een gemiddelde Marokkaan niet. Zoals alcohol drinken. We stoppen onderweg van Fes naar Meknes bij een wijnboerderij voor een proeverij. Alcohol is haram, niet toegestaan, maar er wordt in Marokko wel degelijk wijn verbouwd. Altijd door Europeanen. Deze gedoogconstructie is er voor de toeristen, zegt sommelier Hamed, al drinkt hij zelf ook wijn. De meeste wijn van deze boerderij is zelfs voor de lokale markt.

Nog iets wat wij wel mogen, maar veel Marokkanen niet: reizen. In de Todrakloof maken we een wandeling met een gids (tevens manusje van alles van ons hotel). Idriss spreekt goed Engels en is nieuwsgierig naar Nederland en onze reis. Net als alle Marokkanen wil hij weten of we voor het eerst in Marokko zijn. Zelf naar het buitenland mag hij niet, maak ik op uit ons gesprek. Hij moet namelijk eerst zijn officiële certificaat als gids halen. 'Ze willen zeker weten dat ik terugkom', zegt hij. Zonder officiële status in Marokko krijg je blijkbaar geen uitreisvisum.

Wat noch de locals noch wij mogen, is eten op straat. In Meknes kopen we een soort pizza, maar dan zonder beleg. We krijgen hem mee in een zakje, maar besluiten hem al lopend op te eten. Dat is blijkbaar niet de bedoeling; mensen kijken ons raar aan. Van kleinere snacks is het dan weer geen probleem als je die onderweg opeet.

Niet iedereen is trouwens zuinig op de toeristen. En sommigen lijken zelfs te denken dat je tegenover toeristen alles kunt maken. In Chefchaoun, de blauwe stad, willen we parkeren in de buurt van ons hotel. Zoals dat wel vaker gaat in Marokko, staan meerdere mannen aanwijzingen te geven over waar we mogen staan. Daar willen ze natuuurlijk geld voor hebben, en dat is prima. Met 20-30dh per nacht ben je er meestal wel. Maar we hebben allebei ergens het gevoel dat er iets niet klopt, want de parkeerwachters zijn ongewoon opdringerig

Tristan markeert de locatie van de auto op de kaart op zijn telefoon en volgt onze route naar het hotel met de gps. Twee van de parkeerwachters lopen voor ons uit met de bagage. Doen ze ook niet voor niks, maar als ze op die manier wat kunnen bijverdienen, vind ik dat prima. Als de twee mannen voor de derde keer linksaf slaan, weet ook ik genoeg, zelfs in de bochtige steegjes van de medina: dit is niet de kortste weg. Bij het hotel aangekomen wil de jongste van de twee 200dh (19 euro) van ons hebben voor het dragen van de bagage. Tristan begint hard te lachen en geeft hem 20dh. De man is enorm verontwaardigd, maar dat moet schijn zijn, want achter hem steekt zijn maat zijn duim op. Het is goed zo. Maar ja, toeristen zijn rijk, dus daar mag je kennelijk geld van plukken.