Twee nachten en een dag

De reacties verschillen nogal op onze mededeling dat we met de trein naar Zweeds Lapland zijn gekomen.

Het Griekse stel dat ook met de sledehondentocht mee is, kan zich er nauwelijks een voorstelling van maken. Zij zijn weliswaar met de nachttrein van Stockholm naar Kiruna gekomen, maar vonden die 17 uur al 'verschrikkelijk' - laat staan de rest van de reis naar Nederland. Ook de Vlaamse dames die ik ontmoet in de sauna van het hotel in Abisko vragen hoe ver dat wel niet is. Alleen het jonge Zweedse paar met wie we bij de bushalte in Riksgränsen aan de praat raken, kunnen zich er wel in vinden. Zij komen regelmatig met de nachttrein vanuit Stockholm om te skiën in Riksgränsen en Björkliden. Je ziet het landschap veranderen en je krijgt waardering voor de enorme afstand die je aflegt (ruim 1500 km vanaf Stockholm). En het is nog duurzaam ook.

Twee nachten en een dag. Zo lang doe je erover van Nederland naar het uiterste noorden van Zweden. Met op de heenweg tijd om Göteborg en op de terugweg Stockholm te bekijken.

De spoorlijn naar Kiruna, Abisko en Björkliden en uiteindelijk naar Narvik in Noorwegen ligt er al sinds eind 19e eeuw. Toen werd ijzererts gevonden in de buurt van wat nu het stadje Kiruna is - de mijn is de bestaansreden van de plaats ruim 150 km boven de poolcirkel. De mijn bracht Zweden welvaart en is nog steeds een belangrijk onderdeel van de Zweedse economie. Tien procent van de bevolking van Kiruna werkt in de mijn, en nog veel meer mensen doen werk dat afhankelijk is van de mijnbouw.

Zoals bij de spoorlijn dus. Meerdere keren per dag rijdt er een trein van 750m lang voorbij, onderweg naar de haven van Narvik. Zie je de gele wagon, de 1000e die het mijnbedrijf in gebruik nam, dan is het je geluksdag - ik spotte hem vanuit de sauna in Abisko.

De weg van Kiruna langs Abisko en Björkliden naar Narvik ligt er pas sinds 1984. Er waren al langer plannen voor, maar zo ongeveer iedereen was tegen: de Sami (nóg een obstakel voor hun rendierkuddes), het leger (nóg een stuk infrastructuur om te bewaken tijdens de Koude Oorlog) en zelfs de Zweedse toeristenbond. De weg kwam er uiteindelijk, op voorwaarde dat hij de spoorlijn volgde.

Het eerste deel van mIjn treinreis voert naar Kiel in het noorden van Duitsland. Vanaf daar neem ik de nachtboot naar Göteborg. Ik heb genoeg tijd ingeruimd om eventuele vertraging op te vangen - de Deutsche Bahn is niet meer zo pünktlich als hij ooit geweest is. Zowaar ben ik op tijd in Kiel, een druilerig provinciestadje waar de stoplichten het op zondag niet doen.

Na een rustige overtocht en een halve dag rondlopen door Göteborg neem ik de trein naar Stockholm. Er geldt inmiddels een weerwaarschuwing voor het noorden van Zweden vanwege een sneeuwstorm: de kans bestaat dat de nachttrein richting Narvik niet rijdt. Later op de avond blijkt hij inderdaad deels uit te vallen, maar gelukkig voor ons pas vanaf Kiruna.

En nu nog terug.